Göz kırpınca vakit duruyor

 

Uyanık vaktimizin yüzde 10’unu gözlerimiz kapalı geçiriyoruz. Bunun tek bir sebebi var: göz kırpmak. Her bir göz kırpışımızda retina ışıktan yoksun kalıyor. Bu müddet saniyenin yüzde birinden tam bir saniyeye kadar değişiklik gösterebiliyor. Meğer birçok vakit göz kırptığımızın farkında olmuyoruz. Bunun nedeni, beynimizin imajlar ortasındaki boşlukları kesip bir bütün halinde işlemesi.

Zaman kavramını tam olarak açıklamak pek mümkün değil. Bilim adamları bunun yerine vakit algısını şekillendiren duyular üzerinde çalışmalar yürütüyor. Yapılan yeni bir çalışma görsel duyumuzun bu algı üzerinde kıymetli tesiri olduğunu gösteriyor. Hebrew Üniversitesi’nden Ayelet Landau “elde ettiğimiz bulgular görsel duyumuzla vakit algımız ortasında bir münasebet olduğunu gösteriyor” diyor.

Landau ve arkadaşları yaptıkları çalışmada 45 kişi üzerinde görsel ve işitsel hisleri incelemişler. 22 bireye görsel test yapılırken 23 bireye işitsel test yapılmış. Görsel testte bireylere öncelikle 0.6 saniye ve 2.8 saniye boyunca ekranda kalan daire imgeleri gösterilerek bunlar sırasıyla “kısa” ve “uzun” olarak tanımlanmış. Daha sonrasında ekrana farklı müddetlerde yansıyan imajlara bakarak bunları kısa ve uzun ortasında sınıflandırmaları istenmiş. İşitsel testte yer alanlar için de dinledikleri sesleri tanımlamaları istenmiş.

Testin sonucunu inceleyen araştırmacılar, görsel testte yer alan bireylerin ekrana baktıkları sırada şayet gözlerini kırpıyorlarsa imaj mühletini olduğundan daha kısa tanımladıkları görülmüş. Dahası, her bireyin göz kırpma müddetiyle orantılı olarak imaj müddetini yanlış bildiği görülmüş. Tüm bu bulgular, vakit akışındaki algımızın görme duyumuzla direkt etkilendiğini ortaya koymuş.

Öte yandan, işitsel teste katılanların göz kırpmalarına bağlı olmaksınız ses müddetlerini yanlışsız bildikleri görülmüş. Bu durum da vakit algımızın birincil olarak kullandığımız duyumuzla şekillendiğini göstermiş. Ayrıyeten, yapılan diğer çalışmalar vakit algısını etkileyen durumun retinanın ışıksız kalması değil görsel korteksin uyarılmaması olduğunu ortaya koymuş. Elhasıl gözlerimizi bilerek kırparsak vakit algısı etkilenmiyor.